عقل و عشق دو نیرو در وجود انسان هاست. یکی به عنوان چراغ راه و دیگری نیروی محرکه. عارفان و صوفیان عشق را برتر از عقل میدانند و فلاسفه عقل را ترجیح میدهند.
هر انسان عاقلی یک روزی ممکن است که عاشق شود. آیا عاشق شدن در تضاد با عقل است؟ آیا آدم عاشق بدون عقل تصمیم میگیرد یا به قول معروف تصمیمش دلی است؟ آیا میدانید که رابطه عقل و عشق چگونه است؟ بزرگان درباره عقل و عشق چه میگویند؟ ستاره این مقاله را به این سؤالات اختصاص داده است.
عقل چیست؟
عقل نیرویی است که خوب و بد را تشخیص میدهد و در مورد آنها قاطعانه تصمیم میگیرد. عقل همانند چراغ راه است و انسان با تعالیمی که از علمای اخلاق و فلاسفه دریافت میکند آن را به وسیله علم پرورش میدهد.
عشق چیست؟
عشق میل و کششی است که در طبیعت انسان نسبت به یک چیز به وجود میآید. به عبارت دیگر عشقنیروی محرکه انسان برای رسیدن به یک هدف است. خاصیت عشق این است که معشوق را به بهترین شکل میبیند. عاشق درباره معشوق همه چیز را هیچ و هیچ را همه چیز میداند. امام علی (ع) درباره عشق فرمود:
«کسى که به چیزى عشق بورزد، چشمش را معیوب و دلش را مریض میکند».
اگر لغت عشق را در لغتنامه دهخدا ببینیم اینطور آمده است:
«عشق شگفت دوست به حسن محبوب، یا درگذشتن از حد در دوستی و آن عام است که در پارسایی باشد یا در فسق، یا کوری حس از دریافت عیوب محبوب، یا مرضی است وسواسی که میکشد مردم را به سوی خود جهت خلط و تسلیط فکر بر نیک پنداشتن بعضی صورتها. یا مرضی است از قسم جنون که از دیدن صورت حسن پیدا میشود و گویند که آن مأخوذ از عَشَقه است و آن نباتی است که چون بر درختی بپیچد آن را خشک کند، همین حالت عشق است بر هر دلی که طاری شود صاحبش را خشک و زرد کند.»
- ۹۷/۰۵/۲۹
- فیروزه فلاح نیک